Aromaterapi, giderek günlük rutinlerimizde daha fazla yer alıyor. Doğanın kalbinden gelen mis kokulu özler, mottosu ‘iyi yaşam’ olan herkesi kendine çekiyor. Bitkilerden elde edilen yağlar ve sularla ruhsal rahatlamanın yanı sıra bedensel bakımımızı yapmak da pekala mümkün.
EN BÜYÜK ORGANIMIZ: CİLDİMİZ
Bedenimizi boydan boya kaplayan cildimiz onu sadece dış etkenlere karşı korumakla kalmaz. Bireyin hem ruhsal hem de estetik açıdan iyi olma halinin bir yansımasıdır. Dengeli bir ruh haline sahip olmak, iyi bir beslenme düzeni ve egzersiz cildin canlı görünmesinde rol oynayan başlıca faktörlerdir. Cilt, adeta bir ayna işlevi görerek bedensel sağlığı ve duygusal durumu, dengeli sebum üretimiyle, toksinleri dışarı atımıyla gösterir. Dış etkenlerin (UV ışınları, hava kirliliği, rüzgar ve hava durumu, kimyasallar) yanı sıra hormonal dengesizlik, yorgunluk, hamilelik, kötü beslenme gibi içsel faktöre karşı bir kalkan görevi görür.
Cilt tipleri yaşa, beslenme şekline, hormon sistemine, genetik aktarıma göre çeşitlilik gösterir. Kişinin yaşam tarzı cildinde izler bırakan önemli bir faktördür.
Cildin Yapısı
Yaklaşik 9,5 kg ağırlığında olan cildimiz ‘strata’adı verilen katmanlardan oluşur. Strataların oluşturduğu 3 ana bölüm vardır: epidermis, dermis, hipodermis
- Epidermis: Epitel dokudan oluşan cildin en dış katmanıdır. Çevresel faktörlere karşı koruma sağlar. Yaklaşık 5-6 haftalık ömrünü tamamlayan keratin yapılı hücreler içten dışa doğru hareket ederek cilt yüzeyinde dökülür. Bu kısımda bağışıklık hücrelerinin yanı sıra ‘melanin’ adı verilen renk hücreleri yer alır. Cildin nemini bu tabaka korur. Cilt gençleştirme bu tabakanın en alt kısmında başlar.
- Dermis: Bağ dokusundan oluşur. Cildin hayati fonksiyonları burada gerçekleşir. Damarlı yapısı sayesinde oksijen ve besinlerin epidermise iletilmesini sağlar. Kıl folikülleri, kan damarları, kolajen, fibroblastlar ve sinir hücreleri bulunur. Sebum üretimi ve terleme bu bölümde gerçekleşir.
- Hipodermis: Cildin en alt katmanıdır. Kan damarları ve yağ hücreleri yoğun olarak bu bölümde yer alır. Hayati organları korur.
AROMATERAPİNİN CİLT BAKIMINDA KULLANIMI
Marguerite Maury, 1961’de yazdığı kitabında uçucu yağların (masaj yoluyla) dermal kullanımına yönelik ‘bütünsel aromaterapi’ pratiğinden ilk kez bahseden isimdi. Köklerini kadim Ayurveda ve Geleneksel Çin Tıbbı’ndan alan bu yaklaşımda ruh, beden, zihin bütünsel olarak ele alınır. Bütünsel aromaterapi yaklaşımında birey beslenme, uyku, özbakım, duygu durumu, genetik yapı vs. ile birlikte ele alınarak ‘kişiye özel’ ürün geliştirilir.
Günümüzde estetik olarak cilt bakımı haricinde palyatif bakım, doğum ve sonrası, yaşlı bakımı gibi tıbbi amaçlar için aromaterapi kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.
UÇUCU YAĞLAR
Uçucu yağlar; romatik bitkilerin kök, gövde, yaprak gibi bölümlerinden başta damıtma olmak üzere özel yöntemlerle elde edilen konsantre maddelerdir. Cilt bakımında fiziksel fayda yanında aromaları sayesinde ruhsal durumu iyileştirmeye yönelik olarak kullanılırlar.
Başlıca Faydaları
- Yangıyı azaltır
- Yara iyileşmesini hızlandırır
- Cilt sağlığını destekler
- Antiviral, antifungal, antibakteriyeldir
- Kaşıntı giderir
- Kırışıklık oluşumunu önleyerek cilt yaşlanmasını geciktirir
- Stresi azaltır
Tıbbi Lavanta uçucu yağı(Lavandula angustifolia): Yanık, egzama, iltihaplı ciltler, mantar, sedef, güneş yanığı, kaşıntı, kurdeşen, yara iyileştirme
Limon uçucu yağı(Citrus limon): Akne, çıban, ağız ülseri, selülit, varis, solgun ciltler, kılcal damar
Greyfurt uçucu yağı(Citrus paradisi): Yağlı ciltler, detoksifikasyon, astrenjan
Itır uçucu yağı(Pelargonium graveolens): Egzema, sedef, kaşıntı, akne, solgun ciltler, saç kıran, bit, yara iyileştirici, sebum üretimini dengeleme, detoksifikasyon, zona, kepek
Biberiye uçucu yağı(Rosmarinus officinalis): Cilt yenileyici, rozese, akne, varis, yağlı ciltler
Paçuli uçucu yağı(Pogostemon cablin): Astrenjan, sarkmış ciltler, yaşlanma karşıtı, leke, mantar, çatlak, egzema, yangı, yatıştırıcı, akne, yara iyileştirici
Çay ağacı/Tea tree uçucu yağı(Melaleuca alternifolia): Akne, tırnak mantarı, çıban, kesik, kepek, herpex simplex, böcek ısırığı, bit, zona, döküntü, enflamasyon, rozese, akne, saç kıran
Ylang ylang(Cananga odorata): Yağlı ve karma ciltler, yaşlanma karşıtı
Okaliptus(Eucalyptus globulus): Herpex simplex, zona, su çiçeği, akne, yara, yanık, çıban
Akgünlük uçucu yağı(Boswellia carterii): Olgun ciltler, kırışıklık, leke, yara iyileştirme, egzema, akne, yangı, kurdeşen, siyah nokta, kuru ciltler
Uçucu yağların faydalı olabilmesi için; mutlaka saf, bitkisel kökenli olmaları gerekir. Uçucu yağlar seyreltilmeden cilde uygulanmamalıdır. Bir taşıyıcı yağ içinde (yüzde 1/2 oranında) seyreltildikten sonra cilde yama testi yapıldıktan sonra kullanılmalıdır. Turunçgil yağları fototoksik olduklarından dolayı cilde sürüldükten sonra hemen güneşe çıkılmamalıdır. Uçucu yağlar koyu renkli şişede, kapağı kapalı olarak çocuklardan uzakta saklanmalıdır. Hamile ve emziren annelerin kullanmadan önce doktora danışması önerilir. Çocuklarda ve evcil hayvanlarda uçucu yağ kullanımında çok dikkatli olunması gerekir.
TAŞIYICI/SABİT YAĞLAR
Sabit yağlar, bitkilerin tohum ve çekirdeklerinden elde edilir. Uçucu yağların seyreltilip cildin alt tabakalarına geçmesini ve etkisinin artmasını sağlar. İçerdikleri yağda çözünen A, E, D vitaminleri ve yağ asitleri ile cilde esneklik kazandırır.
Başlıca Faydaları
-
- E vitamini: En güçlü antioksidanlardandır. Serbest radikallerin hücreye vereceği hasara karşı koruma sağlar
- A vitamini: Hücre büyümesi ve doku tamirinde temel vitaminlerdendir. Güneşe ve toksik radikallere karşı etkilidir. Bağışıklığı uyarır.
- D vitamini: Yanık ve yaralara karşı iyileştiricidir. Kalsiyum kaynağıdır. Avokado yağında bulunur.
- Linoleik asit: Hücre zarında bulunur. Nem kaybını ve yağ tabakasını güçlendirmeye yardım eder. Yangıyı azaltır. Yeni hücre oluşumunu destekler.
- Oleik asit: Serbest radikallere karşı cildi korur. Nemli kalmasını sağlar. Zeytin ve badem yağları oleik asit bakımından zengindir.
- Gamma linoleik asit: Egzema , sedef gibi problemlerde etkilidir. Çuha ve hodan yağları GLA bakımından zengindir.
Badem yağı (Prunus amygdalus): Besleyici, yumuşatıcı, kaşıntı, kuru ciltler, tüm cilt tipleri
Kuşburnu yağı (Rosa moscata): Akne, yanık, leke, cilt yenileyici, kırışıklık
Avokado yağı (Persea Gratissima): Kuru ciltler, yumuşatıcı, cilt yenilenmesi, yangı, nemlendirme
Kayısı çekirdeği yağı (Prunus armeniaca): hassas, kuru, tüm ciltler, nemlendirme, bebek ve yaşlı cildi, canlandırıcı, tazeleyici
Shea yağı (Butyrospermum parkii): Cilt yaşlanması, nemlendirici, kırışıklık, yumuşatıcı, yangı giderici
Hindistan cevizi yağı (Cocos nucifera): Nemlendirici, yatıştırıcı, elastikiyeti artırıcı, besleyici, güneşe karşı koruyucu
Taşıyıcı yağların faydalı olabilmesi için; içerisindeki faydalı bileşenlerin kaybolmaması açısından rafine edilmemiş ve soğuk sıkım yöntemiyle elde edilmiş olmaları gerekir.
BİTKİ SULARI/HİDROLATLAR
Bitki suları, uçucu yağların damıtılması esnasında elde edililirler. İçerisinde suda çözünen bileşenler ve az miktarda uçucu yağ bulunur.
Başlıca Faydaları
- Uçucu ve sabit yağların etkinliğini artırırlar
- Tonik olarak kullanılırlar
- Çocuklarda kullanımları güvenlidir
Gül suyu (Rosa Damascena): Akne, varis, yağlı, normal, kuru, hassas ciltler, besleyici, yatıştırıcı
Lavanta suyu (Lavandula angustifolia): Rahatlatıcı, yatıştırıcı, baş ağrısı, yangı giderici, stres, uyku, bebek pişiği, kas ağrısı, kas tutulması
Bir önceki yazımıza https://www.terradogalyasam.com/blog/icerik/aromaterapi-nedir-aromaterapi-yaglari-nelerdir linkinden ulaşabilirsiniz.